Nalatenschap Nola Hatterman
Dit project is een initiatief van Ellen de Vries. Doel ervan is multimedia aandacht genereren voor de opmerkelijke kunstenares Nola Hatterman en haar nalatenschap idealiter in de vorm van een digitale oeuvre catalogus, een monografie met essays (naast de al bestaande biografie), een documentaire door In-Soo Productions en een expositie van haar werk en dat van haar Surinaamse leerlingen en tijdgenoten in een Nederlands museum en in een van de Surinaamse kunstinstellingen.
In 1999 maakte Nola Hatterman (1899-1984) bij de expo Magie en Zakelijkheid, de realistische schilderkunst in Nederland van 1925-1945 postuum haar rentrée in Nederland. Ook tijdens de tentoonstelling Black is beautiful vormde het verloren gewaande schilderij Op het terras (1930) in 2008 de blikvanger. Nu hangt het in de vaste opstelling van het Amsterdamse Stedelijk Museum. Lange tijd is gedacht dat de Surinaamse Jimmy van der Lak werd afgebeeld die zich laafde aan koel Amstelbier. Het verhaal was dat het een opdracht betrof. Bij het zien van een deftige zwárte i.p.v. witte heer zou de brouwerij verschrikt hebben afgezien van de aankoop. Uit een onlangs opgedoken brief van Hatterman blijkt dat niet Van der Lak maar Lou Drenthe model stond voor dit doek. Dat het een opdrachtwerk betrof is nooit bevestigd.
De flamboyante Nola Hatterman (1899-1984) kwam uit een gegoed, wit koloniaal milieu. ‘Dat is de oorzaak van mijn rebelleren’, verklaarde ze later. Rond 1930 waren overzeese migranten (vooral Afro-Surinamers) geziene schildersmodellen. Voor Nola werden ze het onderwerp van haar leven. Ze propageerde een zwart schoonheidsideaal, bestreed racisme en steunde jonge Surinamers in Amsterdam in hun zoektocht naar de eigen, onderdrukte Surinaamse cultuur.
Ze deelde hun streven naar onafhankelijkheid en vertrok in 1953 naar Suriname. Als directeur van de School voor Beeldende Kunst in Paramaribo leidde ze talloze leerlingen op. Gaandeweg kwam er kritiek op haar lesmethoden: te ouderwets. Na haar dood werd ze weer in ere hersteld en geroemd om haar bijdrage aan de Surinaamse kunst. Reden waarom een van de kunstacademies naar haar is vernoemd. In Nederland is Nola minder bekend. Uit de recente aankopen van het Stedelijk Museum Amsterdam, Museum Arnhem en Centraal Museum Utrecht van resp. Meisje, Trompettist, Jazz, en de Zwarte Pieta blijkt groeiende aandacht voor de artistieke waarde van haar werk, waarvan de thema’s – migratie, racisme en dekolonisatie – onveranderd actueel zijn. Een deel van haar oeuvre is nog onvindbaar of – wat Suriname betreft – niet geïnventariseerd. Doel van dit project is ook om dit werk op te sporen en in kaart te brengen via het Forum.
Dit project wordt gesteund door het Mondriaan Fonds